Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 20 (374) z dnia 10.10.2014

Wysokość wynagrodzenia chorobowego po zmianie warunków pracy i płacy

Od kwietnia br. zmieniliśmy pracownikowi zatrudnionemu od kilku lat stanowisko pracy i sposób wynagradzania. W miejsce wynagrodzenia prowizyjnego obecnie otrzymuje on wynagrodzenie stałe, a zamiast miesięcznej premii wydajnościowej - stałą premię miesięczną podlegającą proporcjonalnemu zmniejszeniu za dni absencji chorobowej. W jaki sposób obliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, do którego prawo powstało w październiku br.?

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od października 2013 r. do września 2014 r. W podstawie tej należy uwzględnić premie uzyskane za ww. okres (tj. wydajnościową i stałą premię miesięczną).

Przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego stosuje się przepisy ustawy zasiłkowej obowiązujące przy obliczaniu zasiłków (art. 92 K.p.). W myśl art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej, podstawę wymiaru zasiłków przysługujących pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, a jeśli zatrudnienie trwa krócej - za pełne kalendarzowe miesiące zatrudnienia.

Powyższa zasada ma zastosowanie także, gdy w miesiącach poprzedzających niezdolność do pracy miała miejsce zmiana wysokości wynagrodzenia na skutek zmiany stanowiska pracy lub zmiany warunków wynagradzania ustalonych w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy (por. ust. 215 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl). Oznacza to, że w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego uwzględnia się wynagrodzenie uzyskane za konkretne miesiące poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, czyli zarówno za miesiące przed zmianą, jak i po zmianie stanowiska pracy i wysokości wynagrodzenia. Oczywiście o ile zmiana ta nie wiązała się z równoczesną zmianą wymiaru czasu pracy. Przypominamy, że zmiana etatu powoduje obowiązek ustalenia podstawy wymiaru wyłącznie z uwzględnieniem wynagrodzenia po tej zmianie (art. 40 ustawy zasiłkowej).

Przy ustalaniu, czy premie wypłacane pracownikowi powinny zostać wliczone do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, należy stosować art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. W myśl tego przepisu, w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie ich pobierania zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tych świadczeń. Zatem do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych dodaje się premie, które nie są wypłacane za okresy absencji chorobowej (są pomniejszane za te okresy). Przy czym składniki wynagrodzenia, które w myśl przepisów płacowych ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu przyjmuje się po uzupełnieniu, natomiast zmniejszane w inny sposób niż proporcjonalny - w kwocie faktycznie uzyskanej (bez uzupełniania).

Z pytania wynika, że przed zmianą stanowiska pracy pracownik otrzymywał premię wydajnościową, która nie była wypłacana za okresy absencji chorobowej (absencja chorobowa wyklucza wydajność pracy). W stosunku do tej premii nie uregulowano odrębnych zasad jej wypłaty. Dlatego kwoty premii wydajnościowej uwzględniano w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych w wysokości faktycznie uzyskanej. Obecnie wypłacana premia miesięczna jest pomniejszana proporcjonalnie za okresy pobierania świadczeń chorobowych, a tym samym podlega wliczeniu do podstawy ich wymiaru po uzupełnieniu jej o ewentualne dni absencji chorobowej (występującej w miesiącu, za który wynagrodzenie jest wliczane do podstawy wymiaru świadczenia).

Pracownik przedłożył zaświadczenie lekarskie na kilka dni niezdolności do pracy. Wcześniej chorował w maju br. przez 7 dni. Do końca marca br. uzyskiwał wynagrodzenie prowizyjne oraz premię wydajnościową, a od kwietnia 2014 r. - wynagrodzenie za pracę w kwocie 2.600 zł i premię miesięczną w wysokości 30% wynagrodzenia miesięcznego. Do obliczenia podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego w październiku 2014 r. należy przyjąć wynagrodzenie za 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy, tj. od października 2013 r. do września 2014 r. W okresie tym pracownik uzyskał:

Uwaga: Kwoty w tabeli pomniejszono o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika.

*⁾ Wynagrodzenie za maj 2014 r. przyjęto do podstawy wymiaru po uzupełnieniu, czyli w wysokości 2.916,60 zł, tj. 2.600 zł + (2.600 x 30%) = 3.380 zł; 3.380 zł - 463,40 zł.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi kwota 2.653,78 zł, tj. [14.345,71 zł + (2.916,60 zł x 2 m-ce) + 11.666,40 zł] : 12 m-cy. Stawka dzienna wynagrodzenia chorobowego wynosi 70,77 zł (2.653,78 zł x 80% : 30).