Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 13 (535) z dnia 1.07.2021
Dopełnianie podstawy ekwiwalentu w razie zatrudnienia w systemie równoważnym oraz przez część miesiąca
1) Rozwiązaliśmy umowę o pracę z pracownikiem, który był wynagradzany stałą stawką miesięczną, a ponadto otrzymywał dodatki za pracę w porze nocnej. Jak obliczyć podstawę ekwiwalentu za urlop, jeżeli w okresie przyjmowanym do podstawy wystąpiły krótkie nieobecności?
Podstawę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy należy obliczyć przyjmując stawkę miesięczną w wysokości należnej w miesiącu rozwiązania umowy, a dodatki za pracę w nocy - po uprzednim dopełnieniu - w średniej wysokości z wypłat w trzech poprzednich miesiącach.
Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, ze zmianami określonymi w § 15-19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego... (Dz. U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.), dalej rozporządzenia urlopowego. W tym celu w pierwszej kolejności należy ustalić podstawę wymiaru ekwiwalentu, do której przyjmuje się składniki:
- określone w stawce miesięcznej w stałej kwocie, w wysokości obowiązującej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,
- zmienne, za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc (np. dodatki nocne) - w średniej wysokości wypłaconej w trzech poprzednich miesiącach,
- za okresy dłuższe niż miesiąc (np. premie kwartalne) - w średniej wysokości z dwunastu poprzednich miesięcy.
W przypadku drugiej i trzeciej grupy składników płacy może być konieczne dopełnienie. Czynności tej dokonuje się wtedy, gdy pracownik nie przepracował pełnego, lecz tylko część okresu, z którego przyjmuje się te składniki, wyłączając miesiące nieprzepracowane w całości. Wynagrodzenie faktycznie wypłacone w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które ono przysługiwało, a otrzymany wynik, będący w praktyce stawką dzienną, mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Tak wynika z § 11 ust. 1, § 16 ust. 3 i § 17 ust. 2 rozporządzenia urlopowego.
Zwracamy uwagę! Zastosowanie reguły dopełnienia względem wszystkich składników płacy poza stałymi miesięcznymi, choćby miały charakter epizodyczny, potwierdziło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 10 sierpnia 2015 r. będącym odpowiedzią na pytanie naszego Wydawnictwa.
Przykład |
Pracownik z końcem czerwca br. rozwiązał stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę. Sporadycznie wykonywał on pracę w nocy, za którą otrzymywał dodatki w wysokości 5 zł/godz. Pracodawca dokonuje wypłat wynagrodzeń w ostatnim dniu roboczym miesiąca.
W dniu rozwiązania umowy o pracę na koncie urlopowym pracownika znajdował się niewykorzystany urlop wypoczynkowy, za który przysługiwał ekwiwalent. W okresie przyjętym do podstawy (III-V br.) pracownikowi wypłacono tytułem dodatków za pracę w porze nocnej odpowiednio: 60 zł, 80 zł i 120 zł, przy czym z obowiązujących 63 dni przepracował w tym okresie 60 dni (3 dni chorował). Do podstawy wymiaru ekwiwalentu z tytułu dodatków nocnych pracodawca przyjął 90,93 zł, zgodnie z wyliczeniem: 60 zł + 80 zł + 120 zł = 260 zł; 260 zł : 60 dni = 4,33 zł; 4,33 zł x 63 dni = 272,79 zł; 272,79 zł : 3 m-ce = 90,93 zł.
2) Jak należy dopełnić wynagrodzenie przyjmowane do podstawy ekwiwalentowej, jeśli pracownik był zatrudniony w systemie równoważnym?
Za dzielnik w ilorazie, za pomocą którego ustala się stawkę dzienną należy przyjąć liczbę dni rzeczywiście przepracowanych, a za czynnik do obliczenia kwoty dopełnionej liczbę dni rozkładowych. Do powyższego wniosku prowadzi sformułowanie przepisu § 16 ust. 2 rozporządzenia urlopowego, które odwołuje się do rozkładu czasu pracy obowiązującego pracownika.
Przykład |
Pracownik jest zatrudniony w systemie równoważnym i wynagradzany w ostatnim dniu miesiąca stawką w wysokości 21 zł/godz. Podczas trzech miesięcy poprzedzających rozwiązanie umowy i nabycie prawa do ekwiwalentu miał zaplanowane 38 dniówek dwunastogodzinnych i 8 dniówek ośmiogodzinnych (łącznie 46 dni), z czego z powodu absencji nie przepracował 4 dni z pierwszego rodzaju i 2 dni z drugiego (łącznie 6 dni). Suma wynagrodzeń za te miesiące wyniosła 9.576 zł.
Kalkulator ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl. |
Podstawa ekwiwalentu wynosi 3.670,80 zł, co wynika z wyliczenia:
- wynagrodzenie po dopełnieniu: 9.576 zł : 40 dni = 239,40 zł; 239,40 zł x 46 dni = 11.012,40 zł,
- przeciętne wynagrodzenie: 11.012,40 zł : 3 m-ce = 3.670,80 zł.
W omawianej sytuacji bliższy kwocie wynagrodzenia umownego byłby wynik dopełnienia z zastosowaniem liczby godzin, a nie dni. Literalne brzmienie przepisu nie daje jednak do tego podstaw.
3) Czy należy dopełnić wynagrodzenie przyjmowane do podstawy ekwiwalentowej, jeżeli nieprzepracowanie pełnego miesiąca nie wynikało z absencji, lecz podjęcia pracy w trakcie miesiąca?
Przepis regulujący dopełnienie dotyczy sytuacji, w której pracownik nie przepracował pełnego okresu, z którego przyjmuje się składniki do obliczenia podstawy ekwiwalentu. Osoba z pytania status pracownika nabyła dopiero z dniem podjęcia pracy, co nastąpiło w trakcie miesiąca. Brak jest zatem podstaw do uwzględnienia pierwszego "niepełnego" miesiąca pracy (należy go pominąć).
Przykład |
Pracownik został zatrudniony na okres próbny, od 27 marca do 26 czerwca 2021 r., za wynagrodzeniem określonym w stałej stawce miesięcznej wypłacanym w ostatnim dniu miesiąca. Ponadto otrzymywał dodatki za pracę w porze nocnej. Strony nie zawarły kolejnej umowy o pracę, a zainteresowany nabył prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Do podstawy ekwiwalentu pracodawca przyjął stawkę miesięczną w kwocie wynikającej z umowy oraz średnią wysokość dodatków, którą ustalił dodając kwoty dodatków wypłacone w kwietniu i maju 2021 r. oraz dzieląc uzyskaną kwotę przez 2. Jeśli w przyjmowanych miesiącach wystąpiła czasowa nieobecność w pracy, miał obowiązek dokonać uprzedniego dopełnienia dodatków nocnych przyjętych do podstawy.
www.KalkulatoryWynagrodzen.com.pl:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.KalkulatoryPodatkowe.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
Wskaźniki
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
Kalkulatory - archiwum
Narzędzia księgowego i kadrowego
Przepisy prawne
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|