Druga część urlopu ojcowskiego niekiedy z nową podstawą wymiaru zasiłku

Pracownikowi w styczniu 2024 r. urodziło się dziecko i na tę okoliczność w tym samym miesiącu wykorzystał tydzień urlopu ojcowskiego. Obecnie pracownik przebywa na drugiej części tego urlopu. Czy do naliczenia wysokości należnego mu teraz zasiłku macierzyńskiego powinniśmy przyjąć tę samą co poprzednio podstawę jego wymiaru?

NIE, chyba że w międzyczasie pracownik korzystał z innych świadczeń chorobowych i między nimi nie było pełnego miesiąca kalendarzowego przerwy, i to pod warunkiem że ustalona wcześniej faktyczna podstawa wymiaru zasiłku nie jest niższa od obowiązującej obecnie gwarantowanej jej wysokości i pracownikowi nie zmieniono wymiaru czasu pracy.

Zasiłek macierzyński jest jednym ze świadczeń wypłacanych z ubezpieczenia chorobowego. Za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego przysługuje on w wysokości 100% podstawy wymiaru. Przy czym podstawa ta, tak jak w przypadku pozostałych zasiłków, dla pracownika ustalana jest na zasadach określonych w rozdziale 8 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), zwanej ustawą zasiłkową. Oznacza to, że, co do zasady, podstawę tę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku (art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Jednak w przypadku gdy:

między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy - podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo (art. 43 ustawy zasiłkowej),
w miesiącu, w którym powstało prawo do zasiłku, lub w miesiącach poprzedzających to prawo nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy - podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy (art. 40 ustawy zasiłkowej),
podstawa wymiaru zasiłku okaże się niższa od odpowiedniej do wymiaru czasu pracy kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia - należy ją podnieść do tej wartości.

Dla Prenumeratorów GOFIN

Kalkulator najniższej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych dostępny w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl »

Urlop ojcowski, a tym samym zasiłek macierzyński za okres tego urlopu, jest należny pracownikowi - ojcu dziecka w wymiarze do 2 tygodni, co do zasady, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Może on być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w dwóch częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień (art. 182³ Kodeksu pracy - Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.). W tym pierwszym przypadku dla całego okresu należnego zasiłku macierzyńskiego obowiązuje ta sama podstawa wymiaru zasiłku. Jeśli natomiast pracownik, tak jak w sytuacji opisanej w pytaniu, zdecyduje się na podzielenie tego urlopu na dwie części, dla celów ustalenia jego wysokości należy sprawdzić, czy zachodzi konieczność ustalenia nowej podstawy wymiaru (przykład). W każdym natomiast przypadku należy pamiętać o zachowaniu gwarantowanej podstawy wymiaru zasiłku.

Przykład

Pracownik w okresie od 23 do 29 stycznia 2024 r. wykorzystał pierwszy tydzień należnego mu urlopu ojcowskiego na dziecko urodzone w dniu 15 stycznia 2024 r. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone mu za okres od stycznia do grudnia 2023 r., tj. kwota 5.608,85 zł. Pracownik ten na drugiej części urlopu ojcowskiego przebywa w okresie od 10 do 16 września 2024 r.

Wariant I - W międzyczasie pracownik nie korzystał ze świadczeń chorobowych.

Ponieważ przerwa między należnymi mu świadczeniami wynosi co najmniej jeden pełny miesiąc kalendarzowy, należy od nowa ustalić podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla celów wypłaty tego świadczenia za 7 dni września 2024 r. Stanowić ją będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres od września 2023 r. do sierpnia 2024 r., po uzupełnieniu wynagrodzenia za styczeń 2024 r. (art. 38 ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej).

Wariant II - W międzyczasie pracownik nie korzystał ze świadczeń chorobowych, ale z dniem 1 lipca 2024 r. zmniejszono mu wymiar czasu pracy z pełnego na 3/4 etatu.

W związku ze zmianą wymiaru czasu pracy podstawę wymiaru należnego obecnie pracownikowi zasiłku macierzyńskiego stanowić będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone mu z tytułu pracy na 3/4 etatu, tj. za okres od lipca do sierpnia 2024 r.

Wariant III - Pracownik cały czas pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy, ale w międzyczasie korzystał z innych świadczeń chorobowych, tj.: od 29 lutego do 11 lipca 2024 r. z wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego, od 12 do 14 sierpnia 2024 r. z zasiłku opiekuńczego.

Ponieważ między należnymi pracownikowi świadczeniami nie było przerwy wynoszącej co najmniej jeden pełny miesiąc kalendarzowy, podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego za okres od 10 do 16 września 2024 r., tak jak i poprzednich świadczeń chorobowych, stanowi podstawa wymiaru ustalona dla celów wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres od 23 do 29 stycznia 2024 r., tj. kwota 5.608,85 zł.