Gazeta Podatkowa nr 20 (1061) z dnia 10.03.2014

Rozliczenie dwóch umów o pracę zawartych z jedną osobą

Możliwa jest sytuacja, że z zatrudnionym w firmie pracownikiem pracodawca zawrze dodatkową (kolejną) umowę o pracę. Niezależnie od wymiaru etatu, w jakim będzie świadczona na jej podstawie praca, uzyskane z tego tytułu wynagrodzenie również będzie oskładkowane.

Druga umowa o pracę

Choć przepisy Kodeksu pracy nie zakazują pracodawcy nawiązania z jednym pracownikiem dwóch umów o pracę, to jednak wystąpienie takiego podwójnego zatrudnienia w tym samym podmiocie jest możliwe po spełnieniu określonych warunków. Przyjmuje się, że zawarcie z tym samym pracownikiem dodatkowej (drugiej) umowy o pracę jest możliwe jedynie wtedy, gdy rodzaj wykonywanej przez niego pracy w ramach tej umowy będzie przewidywał pracę wyraźnie różniącą się od pracy z pierwszej umowy. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 1969 r., sygn. akt III PZP 1/69 uznał, że: "(…) zawarcie drugiej umowy o pracę z tym samym pracownikiem jest dopuszczalne tylko (…) pod warunkiem, że ta druga umowa dotyczy wykonywania czynności o charakterze zupełnie odmiennym od czynności wynikającej z pierwszej umowy o pracę". Jeżeli jednak okaże się, że będą to te same czynności - jeden ze stosunków pracy (dodatkowy) może zostać zaliczony do zatrudnienia w ramach podstawowej umowy o pracę. Jak wynika bowiem z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 marca z 1997 r., sygn. akt I PKN 43/97: "Z tym samym pracodawcą, w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju, pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy".

Brak zgłoszenia w ZUS

Pracodawca zatrudniając pracownika na podstawie drugiej umowy o pracę nie przekazuje za niego z tego tytułu dodatkowego dokumentu zgłoszeniowego. Za osobę taką składa do ZUS jeden formularz ZUS ZUA, tj. "Zgłoszenie do ubezpieczeń/Zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej", z pracowniczym kodem tytułu ubezpieczenia, tj. 01 10 X X.

Osoba zatrudniona przez jednego pracodawcę na podstawie więcej niż jednej umowy o pracę, z każdej z nich podlega obligatoryjnie ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk. Obowiązkowe jest też dla niej ubezpieczenie zdrowotne.

Rozliczenie składek

Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, z którym pracodawca zawarł dodatkową (drugą) umowę o pracę, w danym miesiącu kalendarzowym uzyskuje wynagrodzenie z tytułu dwóch umów o pracę. W takiej sytuacji składki na poszczególne rodzaje ubezpieczeń pracodawca nalicza od sumy wynagrodzeń (podlegających składkom) uzyskanych przez taką osobę, czyli z każdej zawartej z nią umowy o pracę. Następnie wykazuje je w raporcie ZUS RCA sporządzonym za miesiąc, w którym dokona pracownikowi ich wypłaty. Obie te wypłaty wykazuje w jednym bloku tego raportu, przykładowo w bloku III.B. (gdzie rozliczy składki na ubezpieczenia społeczne) i w bloku III.C. (z wyliczoną składką na ubezpieczenie zdrowotne). Przy czym w raporcie tym jako wymiar czasu pracy podać należy zsumowany wymiar etatów z obu umów.

Dodatkowo od wynagrodzeń wypłaconych pracownikowi z tytułu dwóch umów o pracę pracodawca zobowiązany jest naliczyć składki na fundusze pozaubezpieczeniowe. Mowa tu o FP i FGŚP oraz ewentualnie FEP (o ile nie jest zwolniony z obowiązku opłacania za taką osobę składek na wskazane Fundusze).

Podatek dochodowy

Z tytułu zawarcia z własnym pracownikiem dwóch umów o pracę pracodawca (występujący w roli płatnika) oblicza zaliczkę na podatek dochodowy od dochodu pracownika uzyskanego w danym miesiącu z dwóch umów w wysokości 18% (lub odpowiednio 32%). Wyliczoną zaliczkę na podatek dochodowy płatnik pomniejsza o:

• 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (o ile posiada oświadczenie pracownika uprawniające go do pomniejszenia zaliczki o tę kwotę); kwotę zmniejszającą podatek pracodawca, który zawarł z pracownikiem dwie umowy o pracę, powinien zastosować w pojedynczej wysokości,
   
• składkę zdrowotną w wysokości nie wyższej niż 7,75% podstawy jej wymiaru.

Koszty uzyskania przychodów przysługują w stosunku do przychodów uzyskanych przez pracownika z tytułu każdej zawartej umowy o pracę.