Składka zdrowotna ze zlecenia również może być obniżona

Zdarza się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonego, obliczona przez płatnika, jest wyższa od wyliczonej zaliczki na podatek dochodowy. Wtedy należy ją obniżyć do wysokości zaliczki. Taką redukcję składki stosują nie tylko pracodawcy, ale również zleceniodawcy w stosunku do składki zdrowotnej naliczonej za osobę wykonującą umowę zlecenia.

Składka zdrowotna zleceniobiorcy

Do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Dla zleceniobiorcy wynagradzanego w sposób kwotowy stanowi ją przychód w rozumieniu przepisów o pdof, uzyskiwany z tytułu wykonywanej umowy zlecenia. W taki sam sposób ustala się podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla zleceniobiorcy, któremu odpłatność za wykonywanie zlecenia określono w umowie w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Tak ustaloną podstawę wymiaru składki zdrowotnej pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i ewentualnie chorobowe) finansowane ze środków zleceniobiorcy.

Podatek ze zlecenia

Od przychodu z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia płatnik (zleceniodawca) musi pobrać zaliczkę na podatek lub zryczałtowany podatek dochodowy.

Zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się w przypadku, gdy należność określona w umowie zlecenia nie przekracza kwoty 200 zł, a umowa została zawarta z osobą niebędącą pracownikiem płatnika. Jeśli natomiast nie zachodzą wskazane przesłanki, wówczas zleceniodawca zobowiązany jest pobrać zaliczkę na podatek w wysokości 18% przychodu lub na wniosek podatnika (zleceniobiorcy) - 32%. Zaliczkę tę oblicza się od należności pomniejszonej o:

koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% przychodu lub 50% przychodu - jeśli przy realizacji umowy twórca korzysta z praw autorskich (w obu przypadkach koszty oblicza się od przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne) oraz
potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.

Obliczoną w taki sposób zaliczkę na podatek zmniejsza się następnie o kwotę składki zdrowotnej pobranej ze środków zleceniobiorcy (do wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru).

Kiedy obniżka składki?

Bywają przypadki, że obliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie wyższa niż wyliczona zaliczka na podatek dochodowy. Wówczas należy postąpić zgodnie z dyspozycją art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W myśl tego przepisu, składkę zdrowotną obliczoną za dany miesiąc należy wtedy obniżyć do wysokości zaliczki na podatek. W takiej sytuacji płatnik przekazuje do ZUS składkę zdrowotną w wysokości obniżonej do kwoty zaliczki. Przepis ten jednocześnie ściśle określa krąg płatników składki zdrowotnej, którzy dokonują obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki. Wśród płatników "uprawnionych" do tego wymienia się m.in. zleceniodawcę.

Obniżenie składki nie nastąpi z pewnością w przypadku, gdy w stosunku do zleceniobiorcy stosuje się 20% koszty uzyskania przychodu.

W przypadku jednak zastosowania 50% kosztów może się zdarzyć, że obliczona przez zleceniodawcę składka zdrowotna będzie przewyższała wyliczoną od wynagrodzenia zleceniobiorcy zaliczkę na podatek.

Obniżenia, o którym mowa, nie można jednak stosować w przypadku, gdy od przychodu zleceniobiorcy pobierany jest zryczałtowany podatek (art. 83 ust. 3 pkt 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Przykład

Firma zawarła umowę zlecenia z osobą, dla której stanowi ona jedyne zatrudnienie. Została więc zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz - na jej wniosek - do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Wynagrodzenie zleceniobiorcy zostało ustalone w wysokości 1.600 zł. Firma wypłaciła je na koniec kwietnia br. W stosunku do zleceniobiorcy stosuje się 50% koszty uzyskania przychodu. Od wypłaty dokonanej w kwietniu firma naliczyła:

składka emerytalna (9,76%):	156,16 zł
składka rentowa (1,5%):	24,00 zł
składka chorobowa (2,45%):	39,20 zł
razem składki społeczne pobrane ze środków zleceniobiorcy:	219,36 zł
podstawa wymiaru składki zdrowotnej:	1.380,64 zł
koszty uzyskania przychodu (50%):	690,32 zł
podstawa opodatkowania po zaokrągleniu:	690,00 zł
naliczony podatek (18%):	124,20 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%):	124,26 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne obniżona do wysokości zaliczki:	124,20 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu (7,75%):	107,00 zł
podatek do urzędu skarbowego po zaokrągleniu:	17,00 zł
wynagrodzenie do wypłaty:	1.239,44 zł

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 124,26 zł firma obniżyła do wysokości zaliczki na podatek, czyli do kwoty 124,20 zł. W takiej kwocie zleceniodawca wykaże składkę zdrowotną w raporcie ZUS RCA sporządzonym za zleceniobiorcę za kwiecień 2012 r. i przekaże ją do ZUS. W dalszej kolejności zaliczkę na podatek w kwocie 124,20 zł firma pomniejszyła o kwotę składki zdrowotnej w wysokości 7,75% podstawy wymiaru (czyli o kwotę 107 zł). W tym przypadku firma przekaże na rachunek urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie 17 zł, zgodnie z wyliczeniem: 124,20 zł - 107 zł = 17,20 zł, po zaokrągleniu 17 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej… (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)